سرویس و نگهداری منظم قطارها فقط به بازدیدهای دوره‌ای یا تنظیم بعضی قطعات محدود نمی‌شود. یکی از بخش‌های مهم در این فرآیند، انتخاب و استفاده درست از گریس‌های مخصوص است. خیلی از قطعات متحرک قطار، به‌خصوص در سیستم ترمز، چرخ‌ها، بلبرینگ‌ها و قسمت‌های کشنده، تحت فشار و سرعت زیادی کار می‌کنند و کوچک‌ترین مشکل در روانکاری می‌تواند باعث ساییدگی زودرس، توقف ناخواسته یا هزینه‌های تعمیر بالا شود. به همین دلیل، شناخت گریس مناسب برای هر قسمت خیلی مهم است.
۱. گریس بلبرینگ‌ها و یاتاقان‌های چرخ
بلبرینگ‌های چرخ از نقاط خیلی حساس در قطار هستند؛ چون وزن واگن و نیروهای حرکتی به آن‌ها وارد می‌شود. برای این قسمت معمولاً از گریس‌های پایه لیتیوم یا انواع کمپلکس آن استفاده می‌شود. این گریس‌ها:
-
در برابر دمای بالا و فشار زیاد مقاومت می‌کنند.
-
مقابل رطوبت و آب مقاوم هستند.
-
برای مدت طولانی کارایی خود را حفظ می‌کنند.
-
از ساییدگی ناشی از ضربه و لرزش جلوگیری می‌کنند.
در بسیاری از واگن‌های مسافری، فاصله زمانی بین تعویض یا افزودن گریس طولانی است، پس انتخاب نوع باکیفیت و پایدار آن اهمیت زیادی دارد.
۲. گریس سیستم ترمز و قطعات مرتبط
سیستم ترمز قطار در معرض تغییرات دمایی شدید است؛ از هوای سرد زیر صفر تا گرمای ناشی از ترمزهای مکرر. برای این قسمت معمولاً از گریس‌های سیلیکونی یا انواع مقاوم در برابر دمای خیلی بالا استفاده می‌شود.
ویژگی‌های مهم گریس این بخش:
-
در دمای بالا سفت یا خشک نمی‌شود.
-
با وجود آب، به راحتی شسته نمی‌شود.
-
به قطعات لاستیکی و درزگیرهای سیستم ترمز آسیب نمی‌زند.
اگر گریس مناسبی برای این قسمت انتخاب نشود، ممکن است مکانیزم ترمز به درستی کار نکند و مشکلات ایمنی ایجاد شود.
۳. گریس سوزن‌های تغییر مسیر ریل
سوزن‌های تغییر خط ریل معمولاً در فضای باز قرار دارند و در معرض آلودگی، گردوغبار و باران هستند. برای این بخش بیشتر از گریس‌های گرافیتی یا گریس‌های مخصوص ریل استفاده می‌شود.
دلایل استفاده از این گریس‌ها:
-
چسبندگی خیلی خوبی به سطح ریل دارند.
-
در برابر ضربه مقاوم هستند.
-
حتی در شرایط بارانی از بین نمی‌روند.
-
در محیط‌های باز دوام می‌آورند.
اگر گریس این قسمت مناسب نباشد، ممکن است مکانیزم تغییر مسیر دچار مشکل شود و ایمنی خط‌راه آهن به خطر بیفتد.
۴. گریس اتصالات و قطعات تحت فشار
در قسمت‌هایی مثل اتصالات بین واگن‌ها، فنرها و کمک‌فنرها، قطعات دائماً تحت بار و لرزش هستند. برای این بخش از گریس‌های فشاری (EP) استفاده می‌شود.
این گریس‌ها معمولاً حاوی موادی مانند مولیبدن هستند که:
-
سایش را کم می‌کنند.
-
از قفل شدن قطعات جلوگیری می‌کنند.
-
تحت بارهای سنگین هم عملکرد خوبی دارند.
۵. گریس موتورهای برقی و تجهیزات کابین
قسمت‌های الکتریکی قطار مثل موتورهای کوچک، فن‌ها و پمپ‌ها نیاز به گریسی دارند که:
-
اصطکاک کمی ایجاد کند.
-
در دمای معمولی پایدار بماند.
-
به سیم‌پیچ‌ها و قطعات الکتریکی آسیب نزند.
برای این قسمت‌ها معمولاً از گریس‌های پایه پلی‌یورا استفاده می‌شود که دچار اکسیداسیون زودرس نمی‌شوند و لجن تولید نمی‌کنند.
۶. گریس لولاها، درب‌ها و مکانیزم‌های سبک
برای قسمت‌هایی که فشار زیادی تحمل نمی‌کنند اما باید نرم کار کنند، مثل درب‌های واگن، معمولاً از گریس‌های چندمنظوره یا سبک استفاده می‌شود. این قسمت‌ها حساسیت کمتری دارند، اما اگر گریس نامناسب استفاده شود، ممکن است درب‌ها به درستی باز و بسته نشوند.
در نهایت این که :
گریس مورد استفاده در قطار فقط یک ماده روان‌کننده ساده نیست. هر بخش از قطار با توجه به میزان فشار، دما، رطوبت و نوع کارکرد، به گریس خاصی نیاز دارد. انتخاب نادرست یا استفاده ناکافی از گریس می‌تواند عواقب جدی مثل خرابی بلبرینگ، کاهش کارایی ترمز یا ایجاد سر و صدای غیرعادی داشته باشد.
پایبندی به دستورالعمل‌های سازنده، سرویس دوره‌ای و انتخاب درست گریس، مهم‌ترین عوامل برای افزایش عمر قطار و کاهش هزینه‌های نگهداری آن هستند.شرکت پتروکیما افزون البرز از تولید کنندگان برتر گریس در ایران با بهره گیری از نخبگان دانشگاه صنعتی شریف مناسب ترین گریس های را برای استفاده صنعتی تولید میکند . جهت اطلاعات بیشتر و سفارش عمده و اطلاع از قیمت و نحوه سفارش با شماره های کارخانه تماس حاصل فرمایید
